دکتر مژده قبایی متخصص مغز و اعصاب گفت: چون جامعه ایران به سمت پیر شدن می‌رود به افراد جوان پیشنهاد می‌شود که از مسائلی که باعث از بین رفتن سلول‌های مغزی می‌شود مانند مصرف داروهای روان‌گردان، الکل و سیگار خودداری کنند.
به مناسبت روز جهانی آلزایمر مصادف با ۳۰ شهریورماه، دکتر مژده قبایی متخصص مغز و اعصاب مهمان روابط عمومی مجتمع بودند تا درباره بیماری آلزایمر و به‌صورت کلی اختلالات فراموشی دهنده اطلاعاتی را در اختیار عموم قرار دهند.
لطفاً خودتان را معرفی فرمایید.
دکتر مژده قبائی دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران در رشته نورولوژی هستم که از سال ١٣٧٤ به امور آموزشی، درماني و پژوهشی در بخش بیماری‌های مغز و اعصاب مجتمع بيمارستاني امام خميني (ره) اشتغال دارم. البته پس از گذراندن فرصت مطالعاتی نورووسکولر (بیماری‌های عروقی مغز و اعصاب) در این زمینه تحقیقات بیشتری کردم.
لطفاً درباره تعریف و علل ایجادکننده بیماری‌های فراموشی دهنده توضیح دهید
دمانس یا به عبارتی اختلالات حافظه سندرومی است که با کاهش حافظه و عملکرد مغزی در ارتباط است و در طی این بیماری فرد قدرت قضاوت، شناسایی افراد، orientation به زمان و مکان را از دست می‌دهد. برای دمانس علت‌های متفاوتی کشف‌شده است ازجمله: علل عروقی، بیماری‌های متابولیک مانند کم‌کاری تیروئید، مصرف طولانی‌مدت داروها، مصرف الکل، سوءمصرف داروهای روان‌گردان و تومورهای مغزی.
همچنین بیماری‌هایی مانند پارکینسون و حتی افسردگی می‌توانند با دمانس (فراموشی) خود را نشان دهد.
اگرچه شایع‌ترین علت دمانس بیماری آلزایمر است.
مهم‌ترین عامل ایجادکننده آلزایمر چیست؟
این بیماری با افزایش سن شیوع بالاتری دارد و معمولاً در سنین بالای ۶۵ سال خود را نشان می‌دهد. به عبارتی شانس بروز این بیماری بعد از ۶۵ سالگی ۵/۱ تا ۲ درصد به ازای هرسال افزایش می‌یابد.
البته به‌عنوان یک هشدار کلی باید گفت: با توجه به تغییر الگوی حوادث عروقی مغز و افزایش مصرف داروهای روان‌گردان و الکل در کشور، ریسک اختلالات فراموشی دهنده بالاتر رفته است. به‌نحوی‌که بروز این بیماری در سنین پایین‌تر از ۶۵ سال مورد انتظار است.
بیماری آلزایمر بیماری دژنراتیو (تخریب بافت مغز) و پیش‌رونده‌ای است که از علائم زودرس آن می‌توان به فراموش کردن حوادث اخیر اشاره کرد. بعدها ایجاد مشکل در انجام کارهای روزمره همچون نظافت، رانندگی، انجام امور شخصی نیز اضافه می‌شود و در مراحل انتهایی عدم آشنایی با محیط و اطرافیان مشکلات فراوانی را برای خانواده این بیماران ایجاد می‌کند.
این بیماری غیرقابل‌پیش‌بینی است و تست غربالگری ندارد؛ اما در خانواده‌هایی که چنین بیماری دیده می‌شود شانس بروز بالاتری وجود دارد.
توصیه‌های درمانی یا پیشگیری برای این دسته بیماران چیست؟
در خصوص پیشگیری مهم این است که عوامل دیگر اختلالات حافظه که ۳۰ درصد این بیماری را تشکیل می‌دهد شناسایی و درمان می‌شود.
البته برای افرادی که تشخیص آلزایمر دادیم و در مراحل اولیه هستیم هراندازه که تحریکات مغزی از قبیل نور، صدا، جریان هوا و غیره بیشتر باشد، سلول‌های مغزی افزایش فعالیت دارند و روند تحلیل برنده مغز سرعتش کم می‌شود.
کارهایی از قبیل کتاب‌خوانی، گوش دادن به قرآن و موسیقی، تماشای تلویزیون و فعالیت‌های جمعی از آن دسته‌اند.
اما در مراحل انتهایی بیماری، علائمی از قبیل توهمات، عصبانیت و افسردگی در کنار آلزایمر خود را نشان می‌دهد که تحریکات مغزی سبب تشدید این علائم می‌شود و باید تحریکات مغزی را کاهش دهند.
بعلاوه تعدادی از داروهای گیاهی مانند کندر، جنسینگ، ترکیبات جینکو روی کند کردن روند بیماری مراحل اولیه آلزایمر تأثیر مثبتی داشته است. در مراحل پیشرفته این بیماری از داروهای صنعتی استفاده می‌شود.
آیا در ایران در خصوص بیماری آلزایمر و باز توانی این بیماران تدابیری اندیشیده شده است؟
به همت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به‌تازگی کلینیک‌های چند رشته‌ای حافظه راه افتاده است؛ زیرا چنانچه می‌دانیم مدیریت بیماران مبتلابه آلزایمر و فراموشی، نيازمند كار گروهي متخصصين مغز و اعصاب، روان‌پزشکی، روان‌درمانی، گروه پرستاری و ساير رشته‌های وابسته است تا مسائل آموزشی، درماني، روحي و رواني اين بيماران را مدنظر داشته باشند.
این کلینیک‌ها، کلاس‌های آموزشی با تمرکز بر فعالیت دسته‌جمعی افراد مبتلابه آلزایمر را در برنامه‌های خود دارد. در این کلاس‌ها تفریحات، آموزش‌های جمعی، بیرون بردن بیماران باعث کاهش سرعت گسترش این بیماری می‌شود. بعلاوه پرستاران و خانواده‌های بیماران مبتلا تحت آموزش‌های خاص قرار می‌گیرند.
همچنین در مرکز تحقیقات مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی تهران واقع در مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) در قالب پایان‌نامه‌ها و طرح‌های تحقیقاتی بر روی بیماری‌های اختلالات حافظه بررسی و کندوکاو می‌شود.
آیا آلزایمر درمان دارد؟
بیماری آلزایمر یک بیماری غیرقابل درمان اساسی است. لذا آن دسته از بیماری‌های فراموشی دهنده با علل غیر آلزایمر حتماً باید بررسی شوند. درمجموع مأموریت و اولویت گروه‌درمانی در غربالگری این بیماران بایستی بررسی و رفع علل قابل‌درمان بیماری فراموشی باشد.
بیماری آلزایمر یک بیماری چند رشته‌ای است، ازیک‌طرف نورولوژیست ها و متخصصین روان‌پزشکی و روانکاوها و از طرفی دیگر متخصصین داخلی که بیماری‌های همراه را درمان می‌کند، در مدیریت درمانی این بیماران شرکت دارند.
اگر نکته تکمیلی دارید بفرمایید.
چون جامعه ایران به سمت پیر شدن می‌رود به افراد جوان پیشنهاد می‌شود که از مسائلی که باعث از بین رفتن سلول‌های مغزی می‌شود مانند مصرف داروهای روان‌گردان، الکل و سیگار خودداری کنند. بعلاوه فشارخون و دیابت جدی گرفته شود تا باعث کمتر شدن ریسک اختلال حافظه بشود.
http://vcr.tums.ac.ir/index.jsp?fkeyid=&siteid=1&pageid=345&newsview=70905
آخرین مقالات مرتبط
مروری بر آلزایمر و حاشیه‌های آن در گفتگو با دکتر مژده قبائی
دکتر مژده قبایی متخصص مغز و اعصاب گفت: چون [...]
کنفرانس علمی یکروزه سکته مغزی در مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره)
کنفرانس علمی یکروزه سکته مغزی در مجتمع بیمارستانی امام [...]
احتمال سکتههای مغزی از ۴۰ سالگی
احتمال سکتههای مغزی از چهل سالگی آغاز می‌شود و از [...]
سکته مغزی و از دست رفتن فرصت های طلایی درمان
استروک یا سکته مغزی عبارت از علایمی همچون ضعف [...]